Halaok Hakerek Relatorio Estajiu



KAPÍTULU I
INTRODUSAUN
1.1              Definisaun Estájiu
Estájui mak hanesan atividades ida iha  fatin serbisu ne’ebé estudante sira hotu bele hala’o sira-nia serbisu ou prátika iha sira-nia kompoténsia no koñesementu ruma iha fatin estájiu ne’ebá. Estájiu mós sai hanesan etapa ida ba estudante sira ne’ebé hala’o serbisu iha fatin estájiu nian. Estájiu bele sai hanesan ponte ida ba estudante foin sa’e ne’ebé seidauk iha esperensia kona-ba fatin serbisu nian no oinsá atu hala’o serbisu iha fatin estájiu nian. Estájiu mak hanesan alunus ne’ebé hala’o  serbisu ida ne’e atu hetan itensaun no esperensia barak liu tan iha fatin estájiu no aumenta kapasidade kona-ba atu halo serbisu nian no oinsá atu sai orientador ne’ebé di’ak liu iha fatin serbisu.
Durante fulan (3) nia laran hahú husi loron 12 de febreiru 2019 no remata iha loron 13 de maio 2019 iha momentu ne’ebá simu  orario husi Fundef oras hahú tama serbisu 08:00 to’o 12:00 depois meudia tama fali iha oras 14:00 to’o17:00 lokraik tuir orario ne’ebé treinador fó sai iha fatin estájiu Fundef nian. Iha fatin estájiu ne’ebá xefe Fundef  nian sei halo lista prejesa ba estájiadus atu nune’e estájiadus mai tenke prensete no halo asinatura ba lista prejensa kada loron atu nune’e treinador bele haree  ativo kada loron.
 Fatin ne’ebé hala’o estájiu ba iha fatin sentru treinamentu fundef (S.T.F) ho edifisiu ne’ebé mak luan.edifisiu nia kodisaun ne’e’bé kapaz tambá hetan atensaun maksimu husi orientador Fundef nian .
Molok  atu hala’o  atividades iha estájiu durante fulan (3) nia laran,simu instrusaun husi metre/a iha ESCOLA TÉCNICA INFORMÁTICA DE DÍLI (ETI-DÍLI)  iha material Etika no Moral ne’ebé hanorin ona iha eskola no sei halo tuir no hatudu ou implementa durante estájiu no oinsá atu hakbesi an ba ema ne’ebé iha fatin treinamentu Fundef nian. Iha fatin estájiu ne’e fatin ida ne’ebé loke kursu kona ba lian ingles,komputador administrasaun no agrikultor,no tempu agora ema hotu halo’o liu kona ba informatika tambá agora area informátika importante liu iha ita ida-idak nia moris iha edifisiu ne’ebé hala’o serbisu ho komputador atu halo kma’an serbisu ne‘ebé iha lor loron halo hodi komputador atu nune’e bele halo serbisu ho lais,ho razaun katak informatika sai hanesan parte importante ida ne’ebé mak EskolaTéknica Inform-átka díli (ETI-DÍLI) mós bele hanorin estudante ne’ebé iha eskola informátika sai ema  kriativo no profisionál ne’ebé di’ak liu. iha pratika no atu hatudu di’ak liu tan mak haruka estudante husi EskolaTéknica Infomátika ba hala’o pratika no haruka estudantes 120ano tenke sai estájiu iha fatin hotu-hotu atu nune’e estudante bele aumenta kapasidade no hetan esperensia no pratika husi fatin estájiu nian.

2.1     Objetivu
1.2.1  Objetivu Husi Estájiu
Ojetivu husi estájiu mak hanesan tuir mai ne’e.
1.   Atu prepara estudante hotu-hotu ne’ebé mak atu hala’o estájiu.
2.   Estudante ba iha fatin estájiu tenke hatudu etika no moral ne’ebé di’ak.
3.   Atu eduka estudante atu hatudu nia disciplina iha fatin estájiu
4.   Atu hatene no aprende kle’an liu kona ba fatin estájiu
5.   Buka esparensia no aumenta kapasidade matenek nian

1.2.2  Ojetivu Hakerek Relatóriu
Objetivu hakerek relatori mak hanesan tuir mai ne’e
1.   Atu bele klarifika didiak saida mak estudante hetan iha fatin estájiu
2.   Atu hatene klean liu kona ba buat ne’ebé relevante iha estájiu








1.2.3  Benifisius Husi Fatin Estájiu
Benifisius husi fatin estájiu ne’e mós sai hanesan pontu importante ida no oinsá bele hatene regulamentu husi fatin estájiu nian no bele hatene kle’an liu kona lala’ok estájiu nian no funsaun husi estájiu mak tuir baut ne’ebé pasadu katak estájiu sai hanesan dalan ou ponte ida mai ita estájiu mós fó benifisiu ba estájiadu atu bele hatene rergra fatin serbisu nian no oinsá atu bele halo serbisu ruma iha fatin estájiu no bele hakerek rasik relatorio, no buat e’ebé mak durante hala’o iha estájiu.
1.2.4   Lemitasaun Problema
Problema sira ne’ebé mak hakerek iha relatório baseia fila fali ba fatin estájiu no buat sira ne’ebé mak durante estájiadu hasoru iha fatin estájiu.
Problema sira mak hanesan tuir mai:
1.    Susar tebes wainhira atu konsulta buat ruma ba treinadór
2.    Suasar atu hanoin no atu implementa buat ruma ba ema seluk
3.    Susar atu rona no iha vontade diak ba buat ne’ebé treinador hatudu no implementa.
4.    Iha mós fasilidade husi eskola téknia informátika ne’ebé hanorin ona material balun ba estudante no estudante balun sei hatene kona ba material nee’bé mak oprofesór sira fó.






KAPÍTULU II
KOÑESEMENTU GERAL BA FATIN ESTÁJIU
2.1           Istória (Ong Fundef ) Bairo Pite Díli.
Organizasaun foin sa’e unidade dezemvolvimentu future (FUNDEF) ho nia -rezidensia iha suco bairro-pite, Dili Timor-Leste. Nudar ONG ida ne’ebe mak existe iha nasaun timor-leste, no organizasaun foin sa’e unidade dezemvolve future (FUNDEF) hanesan ONG ida ne’ebe mak la buka lukru no ONG ne’e hari’i iha dia 17 de maio 2010 ONG ne’e mos hari’I rasik husi joventude timor oan, inklu husi feto no mane ho objektivu hodi kapasita joven timor oan iha area formasaun gestão administrasaun n `o finansas, lian inglesh no komputador. Liu husi formasaun ida ne’e hodi prepara ba prosessu dezemvolvimento nasaun iha future.

2.2  Visaun No Missaun FUNDEF

2.2.1     Visaun
Povo timo-leste moris iha harmonia tane as valores unidade nasional ne’ebe sustentanvel.
2.2.2  Misaun
1        Hakbi’it komunidade liu husi edukasaun la formal
2        Haburas dame liu husi formasaun, sosializasaun no distribui imformsaun konaba hari dame.
3        Hala’o advokasi ba politika governu nian kona-ba hari’i dame no edukasaun la formal.
2.3        Valor no Prinsipio FUNDEF
1.   Tane a’as valores no principiu humanidade, demokrasia,soliedaridade, partisipativu, transparenti, akuntabilidade la deskriminasaun
2.   Konservasaun sustentavel ba meu ambiente
3.   Hakbi’it juventude/ komunidade liu husi informasaun treinamentu.
Wainhira iha relasaun ho komunidade no ho kolega servisu iha organizasaun laran, membru FUNDEF idak-idak tenke hatudu hahalok no lalaok ne’ebe tane a’as valores no principiu humanidade, demokrasia,solie-daridade, partisipativu, transparenti, akuntabilidade kreatividade, inspirativu konservasaun sustentavel ba meio ambiente no hakbi’it malu.
2.4        Fundamentasaun Estágiu
Estágio sai hanesan aktividade ne’ebe mak hala’o husi partisipantes ou estudante ne’ebe mak sempre realiza wainhira remata ona ninia kursus, liu husi:
v  siencia
v  pratika
Ne’ebe mak aprende durante fulan rua(2) hodi  pratika iha baze. Estagio  hanesan aktividade ne’ebe mak karakteriza kulikular no importante tebes iha ita nia vida moris hanesan estudante ho nune’e liu husi oportunidade ida ne’e sei iha kria relasaun ne’ebe firma entre ita hanesan sosiedade ho vida atualidade iha sosiedade nasaun ida ne’e, ho tempu durante fulan rua(2). Liu husi oportunidade ida ne’e bele hala’o dezemvolvimentu no profunda koñesimentu, hariku esperiencia, aumenta kapsidade no forma personalidade ida ne’ebe fo forsa ba ita nia an rasik hanesan partisipante estagio atu sai hanesan sociedade intektual ida ne’ebe iha esperitu siensibilidade ne’ebe a’as atu dezemvolve nasaun no estadu Repúblika Demokratika De Timor-Leste(RDTL).
Durante Kursus Fulan Rua(2) nia laran iha fatin kursus Organizasaun Foin Sa’e Unidade Dezemvolvimento Future(FUNDEF) no adopta ambiente foun, wainhira estuda teoria iha fatin kursus hodi implementasaun iha estagio nia laran tan ida ne’e mak sai hanesan prosessu aprendisajem ne’ebe atualidade no hala’o fatin servisu nia laran.
Estájiu sai hanesan mós loke partisipasun/ estudante nia hanoin ou aumenta kapasidade/skill husi teoria atu hala’o implementasaun iha fatin refere ne`ebé ma-ka hala’o estajiu


2.5        Objektivu
Objektivu husi relatoriu idan ne’e hodi dezemvolve no aumenta hau nia kapsidade liu husi koñesimentu ka esperiensia de servisu ne’ebe mak hau hetan hanesan bukae hodi dezemvolve iha future.

2.5.1     Kondisaun Geral Fatin Estagio
Kondisaun geografia hanesan fenomena ida ne’ebe mak fasil tebes ita atu deskobre, kodisaun iha Vila laran, estrategia edificio fundef besik estrada I fatin ne’ebe mak luan no mo’os no iha komunidade, no aihoris natureza seluk tan.

2.5.2     Demografia
Emjeralmente total husi edifisiu sentru treinamentu fundef hamutu ema nain sanulu (11), ne’ebe mak sura husi Directo, Programa Manager, Administrasaun no Finanças, Peace Building no Capasity Building.

















2.6        Estrutura Fundef

Rosalino dos santo
P.O.Agriculture

Aniceto de jesus
P.O.Infrastructur

Aniceto.G
P.O.Peace.B

Teofilo martins
P.O.Peace Building

Carlos.M.Consalves
Deireito da fundef
Feliciano de j.G.Alexo
Program condinator

Ilda moniz
Administration

Inancia de jesus
Finance

 




















2.7        Funsionalidade Sistema Servisu Iha Fatin Estájiu
Implementasaun iha fatin estájiu hetan esperensia ne’ebé hanesan treinador ida atu fó treina ba ema sira ne’ebé ba participa ou tuir kursu iha fatin treinamentu  foin sa’e unidade hametin unidade ho ida ida ne’e iha ne kedas hatudu mai atu bele halo serbisu no bele koñese buat ne’ebé sei hatene no buat ne’ebé sei dauk estuda no bele estuda tan buat ne’ebé treinador sira implementa ona mai.
2.8        Quatru Funsionariu Hira Mak Iha Fatin Estájiu Ho Nia Pozisaun ida-Idak.
GabineteDiresaun GeralFUNDEF(S.T.F) iha Ninia Funsionario Permanente hamutuk nain ualu(8) ho ninia pozisaun permanente mak hanesan tuir mai ne’e:
a)            Gabinete  Do  Direcção  Geral do FUNDEF(S.T.F)
No
Naran Komplertu
Pozisaun
Total
1
Sr. Carlos Moniz Goncalves
Executive director FUNDEF(s.t.f)
1
2
Sr. Feliciano de J.G.Alexo
Program Coordinator
1
3
Sra. Inancia de jesus
Finance
1
4
Sra. Ilda moniz
Administration
1
5
Rosalino do santos
P.O.Agriculture
1
6
Sr. Teofio Martins
P.O. Peace Building
1
7
Sr. Anacleto Goncalves
P.O.Peace Building
1
8
Sr. Aniceto de Jesus
P.O. Infrastructure
1
TOTAL
8
Tabela 1: Gabinete Do Direcçã Geral

b)        Departamento Administrasaun Finanças
No
Naran Kompletu
Pozisaun
Total
1
Sr. Teofilo Martins
ChefeDep. Adm.Finanças
1



1
            Tabela 2: Adjunto Finanças
c)         Departamento English
No
Naran Kompletu
Pozisaun
Total
1
Sr.Feliciano de J.G.Alexo
Program coordinator
1
2
Anacleto P.Goncalves
P.O.Peace building
1

2

    d) Departamento  computador
No
Naran Kompletu
Pozisaun
Total
1
Anieto de Jesus
P.O.Infrastuctur
1
Total
1



                               



KAPÍTULU III
AKTIVIDADES ESTÁJIU
3.1     Anotasaun Atividades Diária
         Atividade ne’ebé  durante fulan tolu (3) nia laran tuir atividade ne’ebé mak relevante iha fatin treinamentu foin sa’e unidade dezenvolve futuro (FUNDEF) nian maka tuir regulamentu fundef nia dader hahu hala’o serbsu iha oras 08:00 hahu hala’o serbisu to’o 12:00 meudia depois meudia tama fali halo serbisu  iha oars 02:00 hahu hala’o fali serbisu to’o 17:00 lokraik
    Naran kompletu      : Anito Amaral
   Sexu                                     : M
   No emis                    :
   Kursu                       : T,G,I                                    
3.1.1  Fulan Febreiro 2019
Tabela  Atividades  Diária
No
Loron/data

Oras
Actividades
Obs
Dader
Lokraik
1
Segunda-feira
11/02/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u ho ha’u nia kolega sira ba hein professor orientador iha fatin estájiun

Ø  Ami hein professor orientador la konsegue ba entaun ami fila fali ba iha escola lori konfima fila fali komisaun organizadora iha eskola


14:00
17:00
Ø   

2
Terça-feira
12/02/2019
08:00
12:00

Ø  Ami ba iha fatin estájiu NGO FUNDEF nia ema sira simu ami ho diak.
Ø  Depois ami ba ona iha fatin estájiu ami sei apresenta ami nia identidade pessoal.


14:00
17:00
Ø  Ami sei halo apresensaun nafatin ba kolega sira ne’ebé ba tuir treinamento lokraik ninian .

3


Quarta-feira
13/02/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u ho sr.Teofilo Martins ami na’in rua ba taka avizu kona ba NGO FUNDEF nian iha kampus umpaz,untl, unital, no fatin sira seluk


14:00
17:00


Ø    Ami sei akompanha kolega sira  ne’ebé mai tuir kursu



4




Quinta-feira
14/02/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u la iha atividades atu halo iha fatin repartisaun FUNDEF iha oras segundu nian.


14:00
17:00

Ø  Ha’u hala’o instalasi ba computer ida ho naran HP  ha’u hala’o instalasi uza windows 7 ultimate 

5






Sexta-feira
15/02/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u ho maun Aniceto gomes pring hela kole sira nia sertifikadu kona ba kursu computer nian


14:00
17:00

Ø  Hare tuir kolega sira halo sira nia dokumentos uza Microsoft power poin, no excel



6
Segunda-feira
18/02/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u ho ha’u nia kolega Antonio hakerek ami nia relatório


14:00
17:00
Ø  Akompaña tuir kolega sira ne’ebé reviu sira nia material kona power poin no excel

7
Terça-feira
19/02/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u falta tamba roupa bokon


14:00
17:00
Ø  Ha’u falta tamba roupa bokon.

8





Quarta-feira
20/02/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u hala’o instalasi ba computer windows xp muda ba windows 7


14:00
17:00


Ø  Ha’u koko halo brosur uza Microsoft  publisher.



9




Quinta-feira
21/02/2019
08:00
12:00

Ø  Instalasi progama Microsoft office 2007 ho winrar ba iha komputador ne’ebé mak foin hlo istalasaun


14:00
17:00

Ø  Ha’u lisensa ho razaun atu ba foti diploma iha repartisaun edução distrital Díli

10



Sexta-feira
22/02/2019
08:00
12:00

Ha’u falta




14:00
17:00

Hau falta



11
Segunda-feira
25/02/2019
08:00
12:00


Ø  Pratika kona ba programa mocrosoft excel
Hodi hatene kona ba rumus excel nian


14:00
17:00
Ø  pratika kona ba programa Microsoft access hodi halo datebase ba eskola ninian

12
Terça-feira
26/02/2019
08:00
12:00

Ø  halo tabela uza programa Microsoft word


14:00
17:00
Ø  La iha ativiidades

13
Quarta-feira
27/02/2019




08:00
12:00

Ø  Nafatin akompaña kolega sira nia praika


14:00
17:00
Ø  Ha’u koko halo databasse kona ba kursu komputador nian.

14
Quinta-feira
28/02/2019


08:00
12:00

Ø  La iha atividades


14:00
17:00
Ø  La iha atividades









3.1.2  Fulan Marsu 2019
No
Loron/data
Horas
Atividades
Obs
Dader
Lokraik
1
Sexta-feira
01/03/2019
08:00
12:00

Ø  Sobu no monta fila fali power supply ho memori ram ba komputador
Ø  halo instalsi fila fali ba komputador.




14:00
17:00


2
Segunda-feira
04/03/2019
08:00
12:00

Ø  Akompaña kolega sira hala’o sira nia pratika.



           
14:00
17:00
Ø   Nafatin halo Akompaña ba kolega sira hala’o sira nia pratika.

3
Terça-feira
05/03/2019

08:00
12:00

Ø  Hala’o repete fila fali ba programa Microsoft word 2007 ho razaun tamba loke ladiak pois fó avizu deha program error.




14:00
17:00
Ø  Ha’u lisensa tamba moras.

4
Quarta-feira
06/03/2019
08:00
12:00

Ø  Feriadu ba loron kuarta sinzas nian




14:00
17:00
Ø  Feriadu ba loron kuarta sinzas nian

5
Quinta-feira
07/03/2019




Ø  Akompaña kolega sira ne’ebé mai hala’o sira nia pratika kona ba programa Microsoft acess






Ø  Sr.Teofilho Martins bolu ami estájiuadus ha’u ho ha’u nia kolega na’in rua  ba tur hamutuk ho Sr. Teofilho Martins,lori fó hatene mai ami atu entrega relatório ba atividades lor-loron nian.





Ø  Ha’u koko halo certificado kona ba kursu komputador ninian uza programa Microsoft publisher.

6
Sexta-feira
08/03/2019



Ø  Akompaña no ajuda hatudu kolega sira ne’ebé foun foin mai hala’o  pratika kona ba programa Microsoft office word.


7
Segunda-feira
11/03/2019
08:00
12:00

Ø ha’u lisensa fila ba uma tamba moras




14:00
17:00
Ø  Ha’u moras 

8
Terça-feira
12/03/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u moras




14:00
17:00
Ø  Ha’u moras

9
Quarta-feira
13/03/2019
08:00
12:00

Ø Ha’u moras




14:00
17:00
Ø Ha’u moras

10
Quinta-feira
14/03/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u moras




14:00
17:00
Ø  Ha’u moras

11
Sexta-feira
15/03/2019
08:00
12:00

Ø  La iha atividades




14:00
17:00
Ø  La iha atividades


12
Segunda-feira
18/03/2019
08:00
12:00

Ø  Akompaña kolega sira mai pratika kona ba programa Microsoft power point




14:00
17:00
Ø  la iha atividades

13
Terça-feira
19/03/2019
08:00
12:00

Ø  La iha atividades




14:00
17:00
Ø  Akompaña kolega sira nia pratika

14
Quarta-feira
20/03/2019
08:00
12:00

Ø  Halo kontrola ba kolega sira ne’ebe mai tuir ezame,ho kursu ingles nian




14:00
17:00
Ø  Aka kolega sira akompaña ba kolega sira ne’ebé foin hala’o programa Microsoft office word nian 

15
Quinta-feira
21/03/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u hakerek ha’u nia relaório estájiu iha fatin treinamentu fundef nian




14:00
17:00
Ø  Akompña kolega sira nia pratika

16
Sexta-feira
22/03/2019
08:00
12:00

Ø  Nafatin halo akompaña ba kolega sira nia pratika





14:00
17:00
Ø  Ha’u husu lisensa fila ba uma ho razaun moras


17
Segunda-feira
25/03/2019
08:00
12:00

Ø  Akompña kolega sira ne’ebé mai hala’o ezame kona ba programa Microsoft excel




14:00
17:00
Ø  Nafatin akompaña kolega sira mai tuir ezame programa Microsoft excel

18
Terça-feira
26/03/2019
08:00
12:00

Ø  Akompaña kolega sira ne’ebé mai tuir ezame programa Microsoft power point




14:00
17:00
Ø  Akompaña kolega sira ne’ebé mai tuir ezame programa Microsoft power point

19
Quarta-feira
27/03/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u falta ho razaun osan bemo la iha maibé la iha lisensa atu hato’o ba iha ha’u nia estájiu fatin.




14:00
17:00
Ø  Ha’u falta ho razaun osan bemo la iha maibé la iha lisensa atu hato’o ba iha ha’u nia estájiu fatin.

20
Quinta-feira
28/03/2019
08:00
12:00

Ø  Akompaña kolega sira ne’ebé hakarak tuir ezame programa Microsoft power poin




14:00
17:00
Ø  Akompaña kolega sira ne’ebé hakarak tuir ezame programa Microsoft power poin

21
Sexta-feira
29/03/2019
08:00
12:00






14:00
17:00



3.1.3  Fulan Abril 2019
No
Loron/data
Oras
Atividades
Obs
Dader
lokraik
1
Segunda-feira
01/14/2019
08:00
12:00

Ø  Hare tuir kolega sira mai hala’o ezame ho kursu ingles nian


14:00
17:00
Ø  Fó hanorin kolega sira mai pratika programa Microsoft office publisher



Terça-feira
02/04/2019
08:00
12:00

Ø  Fo hanoin no hatudu kolega sira ne’ebé foin hahu sira nia pratika programa Microsoft office word


14:00
17:00
Ø  Fó hanorin kolega sira mai pratika programa Microsoft office access

3
Quarta -feira
03/04/2019
08:00
12:00




14:00
17:00
Ø  Hare tuir kolega sira ne’ebé mai reviu sira nia material kona-ba programa Microsoft office access


4
Quita-feira
04/04/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u koko pratika programa Microsoft office excel


14:0017:00
Ø  Hanorin kolega sira ne’e mai pratika kona-ba programa Microsoft office publisher no oinsá atu halo kalendario 

5
Sexta-feira
05/04/2019
08:00
12:00




14:00
17:00



6
Segunda-feira
08/04/2019
08:00
12:00

Ø  Fó hanorin kolega sira ne’ebé mai reviu sira materia molok atu hala’o ezame ba programa Microsoft office access


14:00
17:00


7
Terça-feira
09/04/2019
08:00
12:00

Ø  Akompaña kolega sira nia pratika


14:00
17:00
Ø  Hanorin kolega sira oinsá atu halo tabele iha programa Microsoft office word

8
Quarta-feira
10/04/2019
08:00
12:00

Ø  Ha’u koko halo kartaun estudante ho programa Microsoft office publisher




14:00
17:00
Ø  Hanorin kolega sira ne’ebé mai pratika programa Microsoft office excel,oinsá atu halo kontagem ba orsamento staff sira nian

9
Quinta-feira
11/04/2019
08:00
12:00

Ø  Akompña kolega sira mai pratika sira nia material kona-ba programa word ninia


14:00
17:00


10
Sexta-feira
12/04/2019
08:00
12:00

Ø  Hala’o treinamentu iha fundef ,no topíku ba treinamentu ida ne’e mak koalia kona-ba direitos humanus nian


14:00
17:00
Ø  Kontinua ho treinamento ida ne’e


11
Segunda-feira
15/04/2019
08:00
12:00

Ø  Koko hamosu tabs iha indice


14:00
17:00
Ø   

12
Terça-feira
16/04/2019
08:00
12:00

Ø  Halo estrutura uza programa Microsoft word


14:00
17:00
Ø  lê referensias husi programa Microsoft office 2007 nian

13
Quarta-feira
17/04/2019
08:00
12:00

Ø  feriado


14:00
17:00
Ø  feriado

14
Quita-feira
18/04/2019
08:00
12:00

Ø  festa pasqua


14:00
17:00
Ø  Festa pasqua

15
Sexta-feira
19/04/2019
08:00
12:00

Ø  Festa pasqua


14:00
17:00
Ø  Festa pasqua


16
Segunda-feira
22/04/2019
08:00
12:00

Ø  Husi ngo fundef nian fó loron toleransia mai ami estájiadus sira


14:00
17:00
Ø   

17
Terça-feira
23/04/2019
08:00
12:00

Ø  Hakerek estudante foun sira naran iha foilha foun


14:00
17:00
Ø  Pratika programa access

18
Quarta-feira
24/04/2019
08:00
12:00

Ø  Fó ezame  ba kolega ne’ebé tuir kursu lian ingles nian


14:00
17:00
Ø   

19
Quita-feira
25/04/2019
08:00
12:00

Ø  Pratika konaba oinsa atu halo certificadu


14:00
17:00
Ø  Koko pratika oinsa mak atu kria rasik ita nia database.

20
Sexta-feira
26/04/2019
08:00
12:00


Ø  Husi ngo fundef fó hatene mai ami estájiados sira hamutuk ho estudantes sira halo limpeza geral ba fatin refere.


14:00
17:00
Ø  Akompaña koleg sira mai tuir treinamento

21
Segunda-feira
29/04/2019
08:00
12:00

Ø  Fotokopia brochurs hodi fó pratika ba estudante sira


14:00
17:00
Ø  Hakerek ha’u nia relatorio iha fatin treinamento fundef

22
Terça-feira
30/04/2019
08:00
12:00

Ø  Akompaña kolega sira ne’ebé foin mai tuir treinamento ba komputador.


14:00
17:00
Ø  Hanorin kolega sira mai halo pratika ba programa access.





3.1.4     Fulan Maío 2019
1
Quarta -feira
01/05/2019
08:00
12:00

Ø  feriadu


14:00
17:00
Ø  feriadu

2
Quinta-feira
02/05/2019
08:00
12:00

Ø   


14:00
17:00
Ø  Akompña kolega sira nia pratika

3
Sesta-feira
03/05/2019
08:00
12:00

Ø  Halo tabela kona ba atividades estajiu nian


14:00
17:00
Ø   


6
Segunda-feira
06/05/2019
08:00
12:00

Ø  Hanorin kolega sira kona ba programa microssoft word


14:00
17:00
Ø  Pratika programa excel

7
Terça-feira
07/05/2019
08:00
12:00

Ø  Patika programa access


14:00
17:00
Ø  Pratika programa word

8
Quarta-feira
08/05/201


08:00
12:00

Ø  Hakerek hadia relatorio


14:00
17:00
Ø   

9
Quinta-feira
09/05/2019
08:00
12:00

Ø  Hare tuir kolega sira niaa ezame


14:00
17:00
Ø   

10
Sexta-feira
10/04/2019
08:00
12:00

Ø  Pratika oinsa atu halo kartaun estudante
Ho programa publisher


14:00
17:00
Ø   

11
Segunda-feira
13/05/2019
08:00
12:00

Ø  Hakerek relatorio iha fatin estájiu


14:00
17:00
Ø   


3.2         Akompainamentu Ba Atividade
Durante hala’o estajiu iha sentru treinamentu fundef (S.T.F) professor orientador  mai halo visita ba fatin estájiu durante iha Fulan tolu (3) nia laran, maske fatin ne’e do’ok  husi escola eti nian maibé  professor orientador mai hare i ba halo visita nafatin  mós ba fatin estajiu nafatin. nudar estudante iha nafatin vontade hodi hala’o estájiu  to’o remata

3.3        Vantagen no Dezvantagen Husi Atividade
3.3.1  Vantajen
 Durante hala’o estájiu iha sentru treinamento fundef (s.t.f) no fatin ne’e mos iha benifisius bo’ot mai i fatin ne’e mos sai hanesan fatin treinamento ida ne’ebé diak tebes támba iha fatin ne’e, loke kursu kona-ba komputador,lian ingles,administrasaun no agrikultura. Fati ne’e mos bele fó vantage diak támba bele aumenta tan. esperensia kona-ba komputador ninian i bele mós  hatene kona ba oras serbisu tama no sai nian i bele mós bele aumenta tan esperensia ba serbisu sira seluk ne’ebé durante ne’e  hasoru iha fatin treinamento fundef (s.t.f)

3.3.2     Desvantajen
Iha fatin estájiu hanesan fatin treinamentu fundef(s.t.f) nian  sai hanesan fatin ida  ne’ebé mak nakloke ba joven ne’ebé hakarak mai tuir kursu kona-ba, kursu komputador,lian ingles,administrasaun, no agrikultura atu nune’e bele mai buka tan esperensia maibé iha  nia desvantagen bo’ot  mak hanesan la iha sistema ida atu haka’as estudante ne’ebé  kontra regulamentu no estundante balun mós ladun kumpri regulamentu fundef nian i no mós haruka estudante livre, no mai la tuir oras ne’ebé determia tiha ona, i estudante  balun mai  kontra reulamentu kona ba hatais nian, no balu mai tuir kursu lakoi uza kaus husi ong fundef  fó,  ida ne’e mak nia desvantagen.


Profesór Orientadór                            Responsavel kurikulum

( Carlos Soares.L.Ed )               ( Henriqui Exposto de Deus.B.Ed)

Presidente  komisaun

(Antonio Moniz)








KAPÍTULU IV
APRESENTASAUN KAZU
4.1        Kazu
     Apresenta Kazu Ne’ebé Durante Ami Hala’o Estájiu Iha Fatin Treinamentu Fundef (S.T.F )Nian
1           problemaa husi komputador nia monitor.
2           problema husi programa ka software microsoft officee 2007 nian
         Problema husi komputador nia monitor tamba kompuador ne’e uza kleur tiha ona entaun nia monitor ne’e mós komesa atu ladiak ona entaun monitor mós hamosu ona monitor nakukun no halo ita atu hare file ruma mos dalaruma ita hare ladun mós, entaun ami ba estájiu iha ne’ebá la konsegue resolve maibe só halo instalasi fila fali deit ba komputador refera, no labele resolve tambá problema foin mak hasoru primeraves iha fatin estájiu ida ne’e, entaun la konsege atu resolve.
a.    Problematika
         Durante hala’o estájiu iha fatin treinamentu fundef (s.t.f ) iha problema barak mak ami hasoru,maibé ami sente buat hirak ne’e la’o ho diak, no nafatin hasoru dejafius oioin no problema hirak ne’ebé ami hasoru hanesan ba komputador ninian hanesan programa Microsoft office lakon mosu no ami mantein buka nafatin atu bele lori resolve problema ida ne’e no ami mos hasoru problema lubuk ida iha fatin estájiu.
Problema hirak maka infrenta iha fatin estájiu mak hanesan tuir mai ne’e:
1           seidauk hatene konaba oras servisu nian no ladun toman malu ho treinador
2           Fatin estájiu ne’e mós dalaruma seidauk hatene regulamentu fundef nian
3           Ladun iha oportunidade diak atu hanorin kolega ne’ebé mai tuir kursu no  ladun hatene konaba atividades fundef nian.

KAPÍTULU V
LIA MAKTAKA
5.1        Konkluzaun
         Iha inisiativa ne’ebé mak diak no tenke hadi’a aan diak liu tan, tambá primeiraves iha fatin treinamentu fundef (s.t.f) sente hanesan fatin ka lugar ou ambiente ida ne’ebé foun mai no mós hasoru ema barak iha fatin ne’e no ema  iha ne’ebá nivel bo’ot liu no kargu ne’ebé aas  liu maibé esforso aan hodi hasoru buat hirak ne’e no bele iha iniasiativa ne’ebé di’ak,i esforso aan nafatin hodi bele aumenta kapasidade ou aumenta mentalidade no esperensia ne’ebé bo’ot iha fatin estájiu. Esforso aan ida ne’e bele hamorin hinstituisaun ESCOLA TÉCNICA INFORMÁTICA DE DÍLI (ETI-DÍLI) nian,estájiu ne’e mós sai hanesan bukae ida ne’ebé hatene kona ba lala’ok serbisu nian no estájiu mós sai hanesan ponte ida atu transforma ema ne’ebé menus esperensia bele hetan esperensia ne’ebé bo’ot liu tan. No ba estudante tenke iha principío bo’ot ba estudante ida-idak nia aan rasik  atu nune’e bele hatudu no implemnta buat balun ba iha kampu de trabalu no ba sosiedade nia laran.







5.2        Sujestaun
           Iha sujestaun ne’ebé bo’ot ida katak estájiu ne’e diak tebes támba durante fulan tolu (3) nia laran estudante  hanesan funsionario maibé ho posisaun sai hanesan estájiadus atu bele  aumenta tan  kapasidade ba estundante ida-idak ne’ebé mak hala’o estájiu iha instituisaun ida-idak. No hakerek na’in atu sujere ba ESCOLA TÉCNICA INFORMÁTICA DE DÍLI (ETI-DÍLI) buat hirak ne’e mak nafatin implementa:
1.      Husu ba Intituisaun ETI tenke hala’o nafatin programa estájiu ne’e iha Escola Técnica Informática De Dili.
2.      Prepara estudante tenke hatene kle’an liu tan kona ba nia departamentu rasik.
3.      Husu ba professora/o tenke fahe didiak estudante ho departamentu hadrware ,software, multimedia tenke  kahur malu atu nune’e bele haruka ba iha intitisaun ne’ebé mak estájiadu atu hala’o estajiu ba.










REFERENSIAS
1        Publika iha: 04 Dezembro 2013

                          















ANEXU

 














Figura 1: halo tabela kona ba atividades estájiu lor-loron nian






Komentar